Hiện nay trên thị trường xuất hiện nhiều giống cây ổi mới có ưu thế nhanh ra hoa lại cho nhiều quả, tuy nhiên việc chăm sóc bón phân cây ổi trồng chậu ra quả như mong muốn lại không hề đơn giản.
1. Chọn giống cây ổi
Các giống cây ổi đang được bán rộng rãi chủ yếu có xuất xứ từ nước ngoài như Thái Lan, Đài Loan, Úc… và nhân giống bằng phương pháp chiết cành nên rất nhanh ra trái, nếu được chăm sóc bón phân đầy đủ thì 4 - 6 tháng là cây ổi giống sẽ cho trái đầu tiên. Tuy nhiên, cây giống có nguồn gốc từ chiết cành sẽ nhanh bị suy yếu và mau bị già cỗi thoái hóa vì cây giống chiết cành có tuổi già như tuổi cây mẹ nếu chúng ta để trái quá nhiều trên cây, có trường hợp cây ổi chỉ cho một đợt trái đầu tiên rồi yếu dần
Nếu trồng cây ổi bằng hạt thì phải mất 3 - 4 năm mới cho trái và thời gian thu hoạch lâu hơn.
Giống cây ổi Đài Loan, ổi Nữ Hoàng hoặc ổi Lê để trồng chậu tại nhà là những giống có sức sinh trưởng khá mạnh và dễ chăm sóc bón phân.
2. Chọn đất và chọn chậu
Cây ổi nói chung hầu như không kén đất, tuy nhiên do trồng trong chậu nên cần lưu ý chọn đất trồng cây tơi xốp thoát nước tốt và bổ sung thêm phân hữu cơ hoại mục, tốt nhất nên chọn phân trùn quế để rễ cây không bị nấm bệnh. Có thể phối trộn giá thể trồng cây ổi với tỷ lệ tro trấu, xơ dừa, trấu sống, phân trùn quế là 2 : 0,5 : 0,5 : 1.
Chọn chậu trồng cây ổi tại nhà phải có kích thước tương đối đủ để cây có trái thường xuyên, chọn chậu sành hay thùng nhựa dân sinh với kích thước cho cây giống lúc đầu là đường kính chậu từ 30 - 40cm, chiều cao chậu từ 35 -50cm, sau 6 tháng và thu hoạch được hai đợt trái thì sang chậu với kích thước tăng thêm 10cm (ưu tiên tăng về đường kính miệng chậu). Như vậy cứ mỗi năm tăng dần kích thước chậu thay theo kích thước lớn của cây.
3. Trồng và chăm sóc
- Trồng:
Cho đất trồng cây vào 2/3 chậu, sau đó trồng cây ổi giống vào, nhớ tháo bỏ lớp nilon bao rễ, dùng tay chèn nén chặt quanh cổ cây không cho cây lung lay khi tưới. Nhớ đặt chậu nơi có ánh sáng đầy đủ hay có thời gian chiếu sáng hoàn toàn từ 5 - 6 giờ để cây quang hợp và ra hoa ra trái.
Lưu ý dùng vật kê cao đáy chậu để chống úng cho cây khi tưới nước.
- Bón phân:
Bón phân cho cây ổi phải theo định kỳ một tháng 2 lần bón cho gốc cây ổi, lần thứ nhất cho hổn hợp đất sạch và phân trùn quế theo tỷ lệ 1 : 1, rải lớp hổn hợp dày 2,5 – 3cm quanh mặt chậu.
Lần bón phân thứ hai cách lần 1 là 7 - 10 ngày, trộn đều hỗn hợp Super lân và phân hạt NPK tím 9 : 15 : 25 TE theo tỷ lệ 2 : 1, bón muỗng canh hổn hợp phân rải quanh gốc rồi tưới nước đầy đủ.
Trường hợp cây ổi vừa được thu hoạch trái thì dùng NPK 16.16.8 hay 20.20.15 để giúp cây phục hồi tán lá và chuẩn bị đợt ra quả mới, đồng thời phun thêm phân bón lá giúp cây ổi tăng đề kháng.
Không bón phân vô cơ nhiều đạm như urê, SA sẽ làm cây ổi chỉ có lá xanh mà không ra trái.
- Chăm sóc:
Cây ổi trồng trong chậu cần phải tưới nước đầy đủ bảo đảm cây đủ ẩm và bộ rễ không bị thiếu nước, trường hợp tưới thiếu nước cây ổi dễ bị rụng lá và khô cành dần.
Khi thấy cây ổi bắt đầu ra trái nhỏ thành từng cặp thì tỉa bỏ bớt trái để dưỡng cho trái ổi còn lại mau lớn, mỗi cành chỉ để 1-2 trái phía trong gần thân chính, ngắt bỏ trái phía ngoài ngọn. Mỗi cây ổi trồng trong chậu nên nuôi từ 3-4 trái là đủ. Nếu để quá nhiều trái trên cây thì không đủ dinh dưỡng, trái ổi dễ bị rụng.
Khi cây ổi cho vài đợt trái và thấy hiện tượng cây bắt đầu suy yếu thưa lá, lá mới nhỏ dần thì tiến hành cắt tỉa thu gọn bớt tán cây, bón phân đầy đủ để cây ổi bắt đầu cho đợt trái mới.
Khi thấy cây ổi đã quá lớn so với kích thước chậu hiện hữu thì phải thay chậu khác lớn hơn, cây ổi mới sinh trưởng tốt.
4. Tỉa cành bấm ngọn tạo tán
Cây ổi trồng chậu tại nhà được một năm thì bắt đầu tỉa cành tạo tán cho cây khỏe. Để cây ổi ra nhiều quả thì phải tỉa cành tạo tán cho cây khỏe có nhiều nhánh nhất, lúc đó cây ổi đủ sức mang nhiều trái. Những nguyên tắc tỉa cành bấm ngọn tạo tán:
- Cắt bỏ những cành khô sâu bệnh, cành yếu nằm phía trong không có ánh sáng để làm thông thoáng tán cây và đảm bảo các cành lá đều có đầy đủ nắng để quang hợp;
- Sau mỗi đợt thu hoach trái thì tiến hành bón phân gốc và tỉa cành thu gọn tán cây ổi, không cắt vào phân cành cấp 2, chỉ bấm phân cành cấp 3. Từ một nhánh ban đầu sau khi tỉa bỏ sẽ xuất hiện hai chồi mới, từ chồi này sẽ cho cặp trái mới. Lưu ý giữ bấm ngọn để tạo khung tán cho cây ổi phát triển theo hình cây nấm;
- Khi cây ổi có nhiều cành nhánh thì nhu cầu bón phân tưới nước phải tăng theo kích thước cây, từ đó cây ổi mới đủ sức cho nhiều quả. Bón phân hạt NPK cho cây lớn cần chia làm nhiều đợt với lượng vừa đủ (một tháng chia làm 2 đợt cách nhau 15 ngày), tránh bón phân vô cơ với liều lượng lớn sẽ gây sốc phân, làm cây chết.
5. Phòng trừ sâu bệnh
Cây ổi trồng trong chậu tại nhà ít khi bị sâu bệnh tấn công, chỉ khi có trái cần phải bao lại bằng bịch ni lon để tránh bị ruồi hút chích làm thối quả.
Có thể dùng thuốc trừ sâu sinh học hay nước tỏi và ớt phun cho cây ổi nhằm xua đuổi côn trùng không tới gần.
(Chuyên đề - Kinh nghiệm nhỏ hiệu quả lớn cho nông dân trồng cây cảnh của Trung tâm Thông tin khoa học và công nghệ Đà Nẵng)
